Makine Mühendisliği öğretim üyesi Dr. Yıldıray Yıldız ve öğrencisi Anıl Alan’ın roketler için uyarlamalı basınç kontrolü konulu araştırması alanının en iyi dergilerinden IEEE Control Systems Magazine’de kapak makalesi olarak yer aldı. Araştırma, Roketsan işbirliğinde, sorumlu mühendis Ümit Poyraz katkısı ile yürütüldü.
Makalenin ana konusu hızı değişebilen roketlerdeki gaz jenaratörünün basınç kontrol problemidir. Roketlerdeki uçuş sırasında hız değiştirebilme özelliği, roketlerin kendilerini farklı manevra isteklerine ve değişken uçuş koşullarına karşı adapte edebilmelerini sağlar. Bu sayede hızı değişebilen roketler sabit hızlı rakiplerine karşı önemli bir avantaj kazanır. Hız değişimi, yakıt akış hızının kapalı devre kontrol yaklaşımları sayesinde regule edilebilmesi ile sağlanır. Makalede, bu konuda gelinen son teknolojik nokta ve var olan zorluklar hakkında ayrıntılı bilgi verilmektedir. Ayrıca hızlı uyarlama, zaman gecikmesi telafisi ve düzgün sistem cevabı elde etme özelliklerine sahip bir kontrol algoritması, roketlerdeki basınç kontrolü problemine yeni bir çözüm olarak sunulmaktadır.
“Zaman gecikmelerine dayanıklı kapalı devre referans modeline sahip uyarlamalı kontrolcü” adı verilen bu yeni yaklaşımın var olan diğer yaklaşımlara karşı olan üstünlüğü Roketsan tarafından sağlanan deney düzeneğinde gösterilmektedir. Makaledeki ileri kontrol metotlarının uygulanması üzerine yapılan tartışmalar, güvenlik tehlikesi taşıyan, doğrusal olmayan, zaman gecikmesine sahip ve değişken parametreli sistemlerden yüksek performans almayı amaçlayan kontrol mühendisleri için önemli bir kaynak oluşturmaktadır.