Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nden Dr. Serkan Göktuna ile ekibinin hazırladığı çalışma The FEBS Journal dergisinin kapağında yayımlandı. FEBS dergisi Avrupa Biyokimya Dernekleri Federasyonunun resmi yayın organı olmakla beraber biyokimya, moleküler biyoloji ve hücre biyolojisi alanlarında önemli bilimsel çalışmaları yayınlayan uluslararası saygınlığı olan bir dergidir.
Araştırmacılar, bu derlemede kanser gelişiminde önemli roller oynayan NF-kB sinyal yolağını kontrol eden üst sinyalizasyon bileşeni olan IKK kinazların konvansiyonel ve konvansiyonel olmayan fonksiyonları hakkındaki anlayışımızı geliştiren, en yeni tekniklerle üretilen, genetik hastalık veya transgenik hayvan modelleri ile yapılan çalışmaların bulgularını özetlemiştir.
NF-kB transkripsiyon faktörleri iltihabi uyarıları hücre sağ kalımı, proliferasyon ve sitokin üretimine bağlayan sinyal yolaklarının merkezinde yer almaktadır. NF-kB sinyal yolakları kanserlerde tümör hücrelerinin oluşumundan metastazına kadar tümör gelişiminin birçok yönünü etkiler. NF-kB’nin etkilediği tüm bu fonksiyonlar tümör kaynaklı plastisite aracılığıyla kanser hücrelerinin tümör mikroçevresindeki sürekli evrimleşen koşullara adapte olmasını ve hayatta kalmasını sağlar. Son yirmi yılda hemen her kanserle ilişkilendirilen NF-kB sinyal yolağı hakkında birçok yayın yapılmış olmasına karşın, bu yayınlardan sadece birkaçı IKK’lerin NF-kB kontrolündeki ve tümör gelişimindeki rollerinin mekanistik olarak anlaşılmasına ışık tutmaktadır. Bu çalışmalardan çok azı bu anlayışımızı genetik hayvan modellerinden elde edilen bulgularla desteklemektedir. Tümör mikroçevresindeki karmaşık moleküler düzenlemelerin ve etkileşimlerin en iyi şekilde anlaşılabilmesi için özellikle genetik hastalık ve transgenik hayvan modellerinin kullanılması gerektiğine inanıldığı için, bu derleme kapsamında değişik kanserlerde IKK fonksiyonlarının tümör hücresi plastisitesini nasıl etkilediğinin örneklenmesi amaç edinilmiştir.
Araştırmacılar, ilgili konularda yapılan çalışmaların başarıları ve yetersizliklerini derleyerek elde edilecek çıkarımların bilimsel araştırma çevrelerine, IKK’lerle ile ilgili kanser alanında daha ileri çalışmalar yapılması için ilham olacağını ummaktadır. Burada, özellikle iltihabi sinyal yolakların tümör plastisitesinin temel kaynağı olduğundan, kanserle olan mücadelede daha ileri ve etkin stratejiler geliştirebilmek için iltihaba bağlı kanser gelişiminde etkin olan hücresel sinyal yolakları hakkında daha iyi bilgi sahibi olmamız gerekliliği belirtilmektedir.
Dr. Göktuna kanserde etkin iltihabi sinyal yolakları üzerinde 10 yılı aşkın bir süredir çalışmaktadır. Güncel araştırma konuları tümör mikroçevresindeki etkileşimleri düzenleyen yeni moleküllerin ve sinyal yolaklarının çalışılmasına odaklanmıştır.