Yeni VLP Aşısı Klinik Denemelerine Başlandı ve WHO COVID-19 Aday Aşı Listesine Eklendi
TÜBİTAK COVID-19 Türkiye Platformu çatısı altında çalışmaları süren ve en yenilikçi aşı yöntemlerinden biri kabul edilen, virüs benzeri parçacıklara dayalı (VLP) aşı çalışması, insan denemelerine geçen, dünyadaki 4’ncü aşı adayı oldu ve Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) listesine girmeyi başardı.
Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nden Prof. Dr. İhsan Gürsel ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden eşi Prof. Dr. Mayda Gürsel’in birlikte geliştirdikleri yerli aşının insanlar üzerinde denenmesi için Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’ndan onay aldığı açıklandı. Aşının gönüllülere uygulanması 27 Mart’ta başladı. Ek olarak, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) aşı çalışmasını COVID-19 aday aşı platformu ve takip listesine ekledi.
Gürsel çiftinin araştırma ekibinin üzerinde çalıştığı aşı, virüs benzeri parçacıkların (VLP) kullanımına dayanıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Twitter üzerinden aşının DSÖ listesine dahil edildiğini duyururken, dünyada insan klinik deneme aşamasına giren sadece dördüncü aşı adayı olduğunu kaydetti.
Ekibin aşısı, ayrıca New York Times Koronavirüs Aşı İzleme sayfasında ve ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi kliniktrials.gov sitesinden erişilebilen COVID-19 çalışmaları listesinde yer almıştır.
Gürsel çiftinin projesi, TÜBİTAK COVID-19 Türkiye Platformu kapsamında 8’i aşı, 9’u ilaç olmak üzere 17 proje arasında yer alıyor. Aşı, Türkiye’de geliştirilmekte olan tek VLP bazlı aşıdır.
VLP (Virus Like Particle) Virüs Benzeri Parçacık anlamına geliyor. VLP kavramı, bulaşıcı olmayan SARS-CoV-2 virüs tipini (COVID-19’a neden olan virüs) taklit etme ilkesine göre çalışır. VLP’ler temelde virüsün temel özelliklerini kopyalayan, ancak viral genomu kopyalamayan multiprotein yapılardır. Aşı, bir enfeksiyona neden olmadan bir bağışıklık tepkisi ortaya çıkarır.
Prof. Gürsel bunun, aşı antijen kaynağı olarak SARS-CoV-2 virüsünün dört yapısal proteinini kullanan klinik çalışmalardaki tek VLP aşısı olduğunu belirtiyor. Sağlıklı gönüllüler üzerinde VLP aşısının güvenliği ve immünojenisitesinin gösterilmesinin ardından ekip, Mayıs ayı sonuna kadar Faz II klinik araştırması başlatmayı bekliyor.